Juanjo Basterra kazetaria NAIZ-GARA taldetik kaleratu ondoren sortu den polemikaren ondorioz, eta berak publiko egin eta gero, berarekin harremanetan jarri gera hurrengo elkarrizketan kaleratze horren gakoetako batzuk azaltzeko.
Juanjo Basterra kazetaria funtsezko bozeramaile bezala hartu izan da beti, bai sektore apurtzaileenentzat, bai langileen aldarrikapen eta mobilizazioentzat, haien posizio politikoekin ados egon ala ez egon.
Jakina, eta ezin bestela izan, gure webgunea irekita dago aipatutako edozeinentzat, hala nola taldeari berari eta bere zuzendaritzari, gai honi buruz duten bertsioa azaldu ahal izateko.
Mikel Labeagak, Antikapitalistak-ko militantea, egindako elkarrizketa
– Gara-Naizen kaleratzearen berri ematean, egungo zuzendaritzak taldea kudeatzeko moduarekin ados ez zaudela esan duzu. Zure ustez, batzuetan egunkariaren ildo editorialarekiko jarrera kritikoa izatea erabakigarria izan al da zure kaleratzean?
Uste dut denak eragina izan duela. Egia esan, Gara/Naiz-ek LAB sindikatuaren zuzeneko ezagutzarekin kaleratu nau, nahiz eta ukatu. 57 urterekin eta 21 urte eta 6 hilabeteko antzinatasunarekin Garan, ibilbide profesional luzea egin ondoren, lehenik Egin eta gero Gara/Naiz-en. Gara/Naiz-ko Zuzendaritzaren jazarpena eta errepresaliak jasan ditut azken urteotan. Ekonomia ataletik modu nabarmenean baztertuta izan nintzen, non 1991tik lan egin nuen (lehenik Egin-en eta gero Gara-n), ordezkari sindikala nintzelako eta garai horretan enpresa barruan kaleratzerik ez nuelako onartu, baita ere zuzendaritzak duela hamarkada bat baino gehiagotik izan duen jokabidearekin ados ez egoteagatik ere.
Azken urteetan Agenda atalera baztertu ninduten, eta nire kasuan, baraila jartzeko modu bat zen, baina ez zuten lortu. Kaleratzearekin izan dute aurrera egiteko modu bakarra. Bai, kaleratzea, pertsona batzuk beren borondatez joan naizela iradokitzen ari direlako. Ez, eta ez. Kortijo baten moduan diot kudeaketa (“k” -rekin, oso euskaldunak baitira); izan ere, zuzendaritzarentzat oso onak diren pribilegiatu talde batek parabioi guztiak lortzen ditu.
Gogoan izan behar dut duela 22 urteko uztailaren 15ean Baltasar Garzon epaileak, Aznar Gobernuaren tesiei jarraituz, Egin itxi zuela. Ondorio zuzena izan zen dozenaka langile kalean geratu ginela, adierazpen askatasunaren aurkako erasoa izateaz gain. Gaur, 22 urte geroago, egoera hori pairatu zutenetako batzuek adibidetzat hartu dute eta kalera bidali naute. Hala da, 21 urte eta sei hilabeteko antzinatasuna Gara/Naiz-en (Baigorri Argitaletxea SA), agur esan didate, Iñaki Soto, Gara-ko zuzendariak, Iñaki Altuna, Naizeko zuzendariak eta Juan Pedro Plaza Lujanbio, Baigorri Argitaletxeko kontseilari ordezkariak, hala erabakita. Egunen batean biktima izan zena, gaur egun borrero bihurtu da. Era berean jokatzen dute esaerak dioen bezala: “Lepoko desberdina duten txakur berberak.
-Uste duzu langile munduko mobilizazioen alde duzun jarrera irmoak, nahiz eta komunikabidearen diskurtso-lerrotik aldendu, ¿kalte egin dizula?
Argi daukadana da beti saiatu naizela ahulenak defendatzen. Ekonomia sailean lan eginez; errealitatea da, langileriak, baztertutakoek eta pobreek eramaten dutela zatirik txarrena. Nire akats eta asmatzeekin, zapalduekin egon naiz. Langileen mobilizazioei ahotsa ematea, neoliberalismoaren aurka edo desberdintasun ekonomiko eta sozialaren aurka, izan dira eta dira nire lan-bizitzan 30 urte baino gehiagoz izan ditudan gidari nagusiak, bai eta langileen osasunaren defentsan ere, lantoki asko eta lan-baldintza asko langile askoren hilobi bihurtzen direlako.
Joan den mendeko laurogeiko hamarkadan Laudioko eta Aiaraldeko industria-birmoldaketarekin kazetaritzan hasi nintzenetik, Sidenor taldeko Aceros de Llodio, Tubacex, Altos Hornos eta Fundix (Gasteiz) eta Mercedes Benz eta bere etengabeko arazoekin, Babcock Wilcox, La Naval edo Sestaoko ACB (Arcelor Mittal), besteak beste, nire arreta eta borroka langileen ondoan egon da beti, Euskal Herriko enpleguaren eta etorkizun industrialaren defentsan, zoritxarrez, gaur galtzen ari dena.
Zoritxarrez, Gara/Naiz “ahotsik gabekoei” ahotsa” emateko sortu bazen ere, bere hasierako estilo-liburuan esaten zuen bezala, duela urte batzuetatik hona 180 graduko bira izateak helburu hori ezagutezin bihurtu du.
-Zure ustez, badago joera ideologikorik egunkarian plantilla-egokitzapenak egiteko orduan?
Beste kasu batzuetan, ez dakit. Beti bezala, ezkutaketa da Gara/Naiz zuzentzen dutenen oinarrizko jarduera. Nire 
kasuan, bai. Arrazoi ekonomikoak kaleratze objektiboan oinarritzen dira, eta hasiera batean proposatu zidaten, baina BAT sindikatuak babestutako hasierako ezespenaren ondoren, bidegabeko kaleratzera bideratu zen, kalte-ordainarekin, baina lanpostura itzultzeko aukerarik gabe. Ez da zailtasun ekonomikoengatik, berriro esan behar dut, izan ere, nahiz eta aukera hori argudiatu, eta ekainaren amaieran esan zigutenez, urtarrila eta otsaila bitartean 50.000 euro galdu zituzten, eta ibilbide hori jarraituz gero, aurten 300.000 euro galduko lituzkete. Horrek “enpresa likidatzera behartuko luke”, baina errealitatea da kaleratu gaituztenak garela enpresan antzinatasun handiena dugunak, hau da, garestien ateratzen garenak. Eta, argi uztearren, ez da aurre-erretiroen plan bat, sindikaturen batek iradoki duen bezala langileak babesgabetzeagatik bere aurkako kritikak saihesten saiatzeko; Gara/Naiz-en jarraitzen duten adin bereko edo gehiagoko langileak baitaude. Sorgin-ehiza deitu dezakezu, edo nahi duzun bezala, bai. Argi dago.
– Zure ustez, LABek gai honetan duen jarrera ildo politiko nabarmena duen ibilbide-orri baten barruan kokatzen da, langile baten eskubideen defentsan baino gehiago? Eta zer esan diezagukezu BAT sindikatuari buruz?
Bai, zure lehen galderari, duela urte batzuk EH Bilduk boterea ikutu zuenetik eta LABeko liberatuek parte hartu zutenetik. BAT(Behargile Asanblearioen Taldeak) LABek desadostasunengatik Txema López Sabando kaleratu zuenean hasi zen. Orduan, 2012an, zazpi afiliatuk sindikatu berri bat sortzeko aukera planteatu zuten, baloratu eta sindikatua erregistratu zuten Euskal Herri osoan langileen eskubideak defendatu ahal izateko. Gaur egun 70 baino gehiago dira; etorkizuna langile klasearen defentsan irabazten joan behar da.
– Zer gogoeta egiten duzu Euskal Herriko zati bateko azken hauteskundeei buruz? Zure ustez, abstentzioa alde batera utzita, sektore kritikoek koalizio abertzalearen proiektu politiko berriak ordezkatuta ez direlako sentitzen, alderdia alde batera utzi egin dute?
Kontuan hartzen badugu 2 boto-emailetik 1ek ez duela egin ( % 49,22), agerikoa da hautaketaren ondoren ezinegona areagotzen ari dela. Eh Bilduk botoa berreskuratzearena zalantza gehiago ditut. Batzuek datu historikoez hitz egiten zuten, baina duela bi hauteskunde boto gehiago lortu zituzten. Beraz, bakoitzak nahi duenarekin kontsolatzen da. Egia. Baina errealitateak erakusten du EAJri aurre egiteko erabiltzen duten hitzarmen-ereduak ez duela emaitzarik ematen; izan ere, boterean sendotzen jarraitzen du politika neoliberalekin, eta langileria eta pertsona baztertuak eta pobreak mespretxatzen ditu, nahiz eta pertsona horietako askok EAJri botoa ematen dioten, eta oposizioak ez du kontrazantzu hori hausten jakin, bere konplazentzia dela eta.
– Zure ustez, Gara-tik joanez gero, langileen sektorerik oldarkorrenak umezurtz geratuko dira egunkariaren barruan zuregan zuten bozgorailu errebindikatibo horretatik?
Egunkaria jarraitzen duenak egunero egiazta dezake. Iñaki Soto Gara-ko egungo zuzendariak iritsi zenean egin zuen lehenengo gauza lan-osasuneko orria kentzea izan zen, hamarkada bat baino gehiagoz ia astelehenero ateratzen egon zen orria. Erreferentzia bat zen, prestakuntza-zentroren batek ere elementu didaktikotzat zuen, eta beti izan zuen Laneko Segurtasun eta Osasunerako Europako Agentziaren babesa; izan ere, nabarmendu dute egunkari bakarra zela bere orrietan langileen osasunaren alde egiten zuena.
– Uste duzu badagoela espazio bat EH Bilduren eta Elkarrekin Podemosen ezkerrera, non sektore borrokalarienek lekua izango duten subjektu politiko gisa antolatzeko orduan?
Baietz uste dut, behintzat horixe sinetsi nahi dut. Formula aztertu behar da, argi baitago ez EH Bilduren biraketa sozialdemokrata, ez Elkarrekin Podemosen taldea ez direla EAJk ordezkatzen duen euskal zentro-eskuinaren alternatiba bezala ari.
– Zer deritzozu EAEko erakunde ezkertiarrek EAJri gehiegi begiratzeari, alternatiba argirik eta anbiguotasunik gabeko aurkakotasunik planteatu gabe.
Bai, horrela ikus daiteke. Baina Euskal Herri sozialista eta independentea eraiki nahi badugu, Madrilekin batera arraun egiteari utzi behar diogu.
– Euskal Herriak pairatzen duen errefluxu-egoerari eta Kataluniako prozesuaren amaierari dagokienez, uste duzu Estatuko beste sektore apurtzaile batzuekin indarrak batzea dela estrategia, horrela korrelazio mesedegarriagoak lortuz? Eta hala balitz, nola uste duzu artikulatu beharko litzatekeela?
Etorkizuna ezartzeke dago. Uste dut beharrezkoa dela pedagogia asko egitea eta herritarrak prestatzea. Argi daukadana da langileria izan behar dela independentzia lortzeko oinarrizko subjektua. Horregatik, lana zaila izango da, baina beharrezkoa. Jakina, Gasteizko Legebiltzarrean oso ondo ordaindutako besaulki handiak betetzen dituztenak ez daude horretarako prest. Denbora nahikoa izan dute, baina errealitateak erakusten du aurrera egin dutela langileria suntsitzen duen botere neoliberalerantz. Beraz, 180 graduko bira egiteko premia dago, baina erakunde horiek betetzen dituzten egungo eragileek ez diote bira horri heltzen. Argi dago.
