Euskal Herriko hainbat eragilek adierazpen bat atera dute Eusko Jaurlaritzak aste honetan azokak debekatzeko hartu duen erabakiaren kontra eta azokak berriro irekitzeko eskatuz. Lehen sektoreko ekoizleak, kontsumitzaile elkarteak eta ingurumen taldeak daude sinatzaileen artean, alderdi eta sindikatuekin batera. 60tik gora dira oraingoz eta gehiago izateko modua zabaldu dute (ikusi sinatzaileen atala, behean). Hartu beharreko babes neurriekin azokak irekitzeko eskatzeaz gain, dei egiten diete erakundeei zuzeneko salmenta laguntzeko, eta herritarrei hori eta herriko denden bitarteko erosketak lehenesteko. Koronabirusaren ondorioz ezarritako konfinamenduagatik euren ekoizpena atera ezin utzi ditu baserritar asko, eta beste ekimen batzuk jarri behar izan dituzte abian. Hainbat herritan egin dituzte azokak neurri bereziak hartuta, adibidez Ordizian, baina Jaurlaritzaren aste honetako erabakiak ez du horretarako aukera ematen. Baserritarrek lehenago ere agertu dute haserrea erabakiarekin eta talde ekologistek eskatu izan dute azokak irekita mantentzeko.

Gaur zabaldu den adierazpenaren sinatzaileek diote Jaurlaritzak azokak ixteko hartu duen erabili dituen argudioak “eskasak” direla. Jaurlaritzak argudiatu du pertsonen joan-etorriak murriztu egin behar direla eta jende pilaketak saihestu behar direla. “Zergatik ez dira irizpide berberak baliatzen saltoki handiak, esaterako, Jaurlaritzak baserritarren produktuen salmentarako lehenetsi dituen Eroski, Uvesco (BM), Carrefour eta Alcampo-Simpuy merkataritza guneak ixteko? Horietara joateko ez al da joan-etorririk egin behar? Barruan ez al da jende pilaketarik gertatzen? Nor ari da zaintzen saltoki horien barruan jendeak distantziak gordetzen dituen edota jendeak gutxieneko higiene-arauak betetzen dituen?”, diote adierazpenean.

Azokak, zerbitzu publiko

Gogoratzen dute udal azokak zerbitzu publikoak direla eta hori balioan jarri behar dela; garraio zerbitzuarekin alderatzen dute. “Zerbitzu Publiko horren titularra udala da. Osasun Sailak neurri zehatzak har ditzake, ez ordea debeku orokor bat”. Sinatzaileek salatzen dute erosleen eskubideak ari direla urratzen, eta gogoratu dute orain arte udalei azokak egiteko neurriak hartzeko eskatu zaienean, hartu dituztela. “Zertara dator orain neurri hau? Zer dago honen guztiaren atzean? Emandako arrazoiek ez dute zentzurik. Helburua beste bat ez ote den pentsarazten digu”. Salatu dute, gainera, osasun krisialdia hasi zenetik erakundeak ez direla eurekin harremanetan jarri egoera bideratzeko, hala eskatu arren, eta euren ekimenak lagundu ez eta oztopatzen ari direla, gainera.

Jaurlaritzaren debekuak baserritarren eskubideak ere urratzen dituela salatu dute. “Horregatik guztiagatk sinatzaileok Eusko Jaurlaritzari eskatzen diogu EAEko udalerrietan elikagaiak eta nekazaritzako eta abeltzaintzako produktuak zuzenean saltzeko merkatu eta azoka tradizional guztiak berriz ere irekitzea. Beti ere, hartu beharreko osasun-neurri guztiak hartuta, orain arte bezala. Eta horrez gain, Eusko Jaurlaritzak behingoz benetan tokiko elikadura sostengarri eta iraunkorraren aldeko pedagogia egin dezala, baserritarrak eta herritarrak zuzeneko salmenta bideetara joateko laguntzak ipiniz. Nekazaritzari ekonomikoki eta sozialki daukan garrantzia eman behar zaio behingoz, bertoko ekoizpena lehenetsi, kalitatea hobestu eta sektorea bultzatu”. Udalei ere eskatu diete zuzeneko salmenta saretzen laguntzeko eta banaketa zerbitzuak errazteko baliabideak jartzeko.

Sinatzaileek iragarri dute datozen egunetan azokak babesteko ekimenak jarriko dituztela martxan eta horietan parte hartzera deitu dituzte herritarrak. “Halaber, gogorarazi nahi dizuegu zuen herri eta eskualdetan baserrietan janaria erosteko aukera dagoela, zuzenean edota sortzen ari diren taldeen bitartez edota proiektuetan”. Auzo eta herrietako saltoki txikiak ere izan dituzte gogoan, eta erosketak egiterakoan horiek lehenesteko ere eskatu dute, “gure baserrietako hainbat elikagai aurkituko dituztelako”.

Sinatzaileak:

(atxikimenduak biltzeko webgunea)

Aiaraldea Kooperatiba Elkartea

Amillena koop elkarte txikia

Antikapitalistak

Antzuolako Udal Gobernua

Baserri XXI

Basherri Sarea

Bedarbide Elkartea

Biolur

Bionekazaritza

Bizilur Elkartea

Bizisare-Busturialdeko Garapen Iraunkorrerako Elkartea

Butroi Bizirik en Transición (BBT)

Cooperatva Sustraiak Habitat Design

Coordinación Baladre

Eako Udala

EH Bildu

EHKOlektboa

EHNE Bizkaia

EKA Euskal Kontsumitzaileen Alkartea

Elika kooperatba

Elikagunea

Elkartasuna Eraldatuz Plataforma

Emakume Askeak

Enaden Begiak Fundazioa

EQUO Berdeak

Ereindajan Arrasate

Ereindajan Bergara

Etxalde – Nekazaritza Iraunkorra

Euskadi Cuba

Euskal Herriko Hazien Sarea

FeministAlde!

Gernikatk Gogoratuz

Gurpide Elkartea

Igite – Arratiako Baserritar Agroekologikoen Elkartea

Bidezko Elikadura

Kidekoop Elkartea

Kolore Guztetako Basoak

La Ruta Slow

LAB

Labore Bilbo Elkartea

LaboreOarso

LaboreTxingudi

Lakari

Landarlan

LarratEKO produktu agroekologikoak

Lumaltik

Lurbeko

Mugarik Gabe

Mundubat

Naturkon

Olatukoop

Paz con Dignidad

REAS Euskadi-Ekonomia Alternatbo eta Solidarioaren sare

Sagarrak Ekologista Taldea

Sukar Horia Kolektiboa

Urduñako Bitxobola Talde Ekologistak

Urduñako Udala

Urduñako Zaporeak

Uztarri kooperatiba

Zarainenea, okel eta nekazaritza ekologikoa

ZukAldatu